1793, het debuut van Niklas Natt Och Dag, was in 2017 een wereldwijd succes. Deze telg van een oud adellijk geslacht kreeg alle lof omdat hij een sterke historische plot en een fascinerende beschrijving van het harde ­leven in Stockholm in een verbluffende stijl combineerde. Twee jaar later volgde 1794 en nu is er 1795, het sluitstuk van deze opmerkelijke trilogie die vooral de jaren beschrijft waarin de Zweedse maatschappij moest bekomen van de aanslag in 1792 op de verlichte despoot koning Gustav III tijdens een gemaskerd bal. Daarna werd het land geregeerd door een regenten­regime. Vooral de sterke man Gustav Adolf Reuterholm jaagde op de loyalistische Gustavianen terwijl die laatsten een plot smeedden om de regent en zijn kliek uit de weg te ruimen.

Belangrijker nog dan die historische gebeurtenissen en figuren is het fictieve verhaal dat Natt Och Dag bedacht. In dit slotdeel voert hij tientallen oude en nieuwe personages op die zelden zijn ze wie ze zeggen te zijn. Een van de hoofdfiguren is een slavenhandelaar die nu als een losgeslagen psychopaat door de straten van Stockholm zwerft op zoek naar een manier om zijn naam, die in verband wordt gebracht met de dramatische brand in een weeshuis waarbij vele kinderen stierven, te zuiveren. Een verminkte soldaat is dan weer op zoek naar de vrouw wier kinderen bij de brand omkwamen. Er is sprake van een geheim genootschap van 'machtige mannen' die aan liefdadigheid doen maar die vooral misbruik maken van vrouwen en ­kinderen. Ergens in Stockholm circuleert een lijst met de namen van de leden en die mag absoluut niet in de verkeerde handen vallen. Het lijkt wel of de straten van de stad het jachtterrein zijn van vele mensen die schulden met elkaar te vereffenen hebben. Maar minstens evenveel zijn op zoek naar vergeving voor gemaakte fouten.

De echte hoofdrolspeler is Stockholm. Ook in dit slotdeel beschrijft Natt Och Dag meedogenloos, maar accuraat de ontwrichten en de kreupelen, de bedelaars, dieven, dronkenlappen, hoeren en alle anderen die in de bijtende kou van de winter en de stinkende hitte van de zomer door deze genadeloze stad zwerven.

1795 heeft niet de impact die het openingsdeel van de trilogie had. Je hebt de indruk dat 1793 zich gemakkelijker liet schrijven, toen de auteur alle personages en vooral de stad zonder enige terughoudendheid kon uittekenen. Natt Och Dag rondt de complexe plot op een bevredigende manier af maar je kunt dit boek niet doorgronden als je de vorige delen niet gelezen hebt. Wie ze na elkaar leest wordt ondergedompeld in een fascinerend verhaal met gedenkwaardige personages dat geschreven is in een uitmuntende, zij het af en toe wat aangedikte stijl. Samen vertellen de drie boeken een onthutsend maar vooral universeel verhaal over misdaad, straf en vergeving.

Vertaald door Lammie Post-Oostenbrink, Prometheus, 414 blz., 25 € (e-boek 14,99 €).